NHỮNG MẪU HÌNH ĐẢO CHIỀU(p1)

"Bóng tối nằm ngay phía trư­ớc”

Những nhà phân tích kỹ thuật chờ đợi những manh mối giá cả có thể báo động cho họ một sự thay đổi trong tâm lý thị trường và xu hướng. Những mẫu hình đảo chiều là kỹ thuật tìm ra manh mối đó. Những thuật ngữ chỉ mẫu hình đảo chiều phương Tây như hai đỉnh, hai đáy, đầu vai, đỉnh và đáy độc lập, v.v…

Cho đến nay, thuật ngữ “mẫu hình đảo chiều” có phần được hiểu và dùng sai. Nghe thuật ngữ đó có thể nghĩ rằng một xu hướng cũ kết thúc một cách đột ngột và sau đó có sự đảo chiều sang xu hướng mới. Điều này không phảI lúc nào cũng diễn ra. Sự đảo chiều của xu hướng thường xuất hiện từ từ, trong một khoảng thời gian, như sự thay đổi cơ bản về tâm lý.

Một tín hiệu đảo chiều của xu hướng hàm ý rằng xu hướng trước đó rất có khả năng thay đổi, nhưng không nhất thiết là ngược lại. Điều này rất quan trọng để hiểu được vấn đề. So sánh một xu hướng tăng với một chiếc ô tô đang hướng về phía trước với vận tốc khoảng 50 km/h. Khi đèn phanh bật sáng, chiếc xe chạy chậm lại. Cái đèn phanh là một chỉ báo đảo chiều chỉ ra rằng xu hướng trước đó (ở đây, chiếc xe đang chạy) gần như kết thúc. Bây giờ chiếc xe gần như không chuyển động, người lái xe sẽ quay xe lại, đứng yên hoặc quyết định chạy tiếp? Chúng ta không thể biết nếu không có thêm manh mối.

Hình 4.1 đến 4.3 là một vài ví dụ về những gì có thể xảy ra sau khi một tín hiệu đảo chiều ở đỉnh xuất hiện. Xu hướng tăng giá trước đó, có thể thay đổi thành thời kỳ đi ngang của giá. Sau đó một xu hướng mới, ngược với xu hướng cũ có thể bắt đầu - xem hình 4.1. Hình 4.2 thể hiện xu hướng tăng giá cũ có thể hồi phục lại như thế nào. Hình 4.3 minh họa cho xu hướng tăng giá có thể bất ngờ đảo chiều thành ra xu hướng giảm giá.

Hãy nhớ rằng khi người ta nói “mẫu hình đảo chiều”, nó chỉ có nghĩa rằng xu hướng trước đó dường như thay đổi nhưng không nhất thiết ngược lại.

Nhận ra sự xuất hiện của những mẫu hình đảo chiều có thể là một kỹ năng đáng giá. Để thành công trong kinh doanh đòi hỏi bạn phải nắm được xu hướng và cả những gì có thể sắp diễn ra. Những chỉ báo đảo chiều là cách mà thị trường cung cấp tín hiệu cho bạn, giống như tín hiệu giao thông, ví dụ như “Hãy thận trọng - Xu hướng của quá trình đã thay đổi”. Nói cách khác, tâm lý của thị trường đã thay đổi. Bạn nên điều chỉnh giao dịch tương ứng với diễn biến mới của thị trường. Có rất nhiều cách để tham gia và thoát ra khỏi thị trường với các chỉ báo. Chúng ta sẽ bàn luận về chúng từ đầu đến cuối cuốn sách này.

Một nguyên tắc cơ bản để tham gia thị trường tại một vị trí mới (dựa trên một tín hiệu đảo chiều) chỉ khi tín hiệu đó theo chiều hướng của xu hướng chính. Ví dụ, trong một thị trường tăng giá, một mẫu hình đảo chiều ở đỉnh xuất hiện. Tín hiệu giảm giá này không cho phép một hành động bán ra. Điều này là bởi vì xu hướng chính vẫn là tăng. Dù sao, nó cũng là tín hiệu dừng mua. Nếu đó là một xu hướng giảm đang thịnh hành, sự hình thành của mẫu hình đảo chiều ở đỉnh tương tự có thể được sử dụng để bán ra.

Bây giờ, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu những mẫu hình đầu tiên trong số những mẫu hình đảo chiều.

HAMMER VÀ HANGING MAN

Hình 4.4 cho thấy hai cây nến có bóng dưới dài và phần thân nhỏ. Phần thân nằm ở đỉnh trong phạm vi giao dịch của phiên. Sự khác nhau của hai cây nến trong hình lôi cuốn ở chỗ nó có thể chỉ ra sự tăng hay giảm giá tùy thuộc vào vị trí chúng xuất hiện trong một xu hướng. Nếu một trong hai cây nến đó xuất hiện trong một xu hướng giảm, đó là một dấu hiệu chỉ ra rằng xu hướng giảm có thể kết thúc. Trong bối cảnh đó, cây nến được gọi là một hammer.

Hãy xem hình 4.5. Ngày nay người Nhật gọi nó là takuri. Từ này cũng gần giống như đang cố gắng đo độ sâu của dòng nước với cảm giác đang đứng ở đáy.

Nếu một trong hai cây nến trong hình 4.4 xuất hiện sau một quá trình tăng giá, nó muốn nói với bạn rằng quá trình đó có thể sẽ kết thúc. Nó giống như là một điềm gở, nên được gọi là hanging man (xem hình 4.6). Cái tên này xuất phát từ thực tế là trông nó giống như người đàn ông bị treo cổ với hai chân lủng lẳng.

Có vẻ không bình thường khi những cây nến giống nhau lại có thể chỉ ra cả tăng và giảm giá. So với những hình mẫu quen thuộc của phương Tây (island top và island bottom) bạn sẽ nhận ra rằng quan niệm được vận dụng giống hệt nhau. Sự xuất hiện của island cũng chỉ ra sự tăng hoặc giảm giá tùy thuộc vị trí của nó trong một xu hướng. Một island sau một xu hướng tăng dài là giảm giá, trong khi một island tương tự sau một xu hướng giảm là tăng giá.

Hammer và hanging man có thể được đoán nhận bởi ba tiêu chuẩn sau:

1. Phần thân nến nằm ở phần trên của phạm vi giao dịch. Màu sắc của thân nến không quan trọng.

2. Độ dài của bóng dưới cỡ gấp hai lần độ dài của phần thân trở lên.

3. Nó không nên có, hoặc có bóng trên rất nhỏ.

Bóng dưới càng dài, bóng trên càng ngắn, thân của nến càng nhỏ càng có ý nghĩa tăng giá (đối với hammer) hay giảm giá (đối với hanging man). Mặc dù thân nến của hammer hay hanging man có thể màu trắng hay đen, mức độ tăng đáng kể hơn nếu thân của hammer màu trắng, mức độ giảm cũng đáng kể hơn nếu thân của hanging man màu đen.

Nếu thân của hammer màu trắng, nó mang ý nghĩa rõ ràng rằng thị trường bị bán tháo gần như suốt phiên và sau đó bật trở lại vào lúc đóng phiên gần với giá cao của phiên. Đó gần như là khởi nguồn của sự tăng giá.

Nếu thân của hanging man màu đen, nó thể hiện rằng giá đóng phiên không thể trở lại mức giá mở phiên. Điều đó hàm ý khả năng giảm giá.

Điều quan trọng là bạn phải đợi sự xác nhận với hanging man. Lập luận như thế nào về sự xuất hiện của hanging man? Thông thường là trong bối cảnh thị trường đã thể hiện hết khả năng tăng giá thì hanging man xuất hiện. Vào phiên hanging man, thị trường mở phiên ở/gần giá cao, rồi bị bán tháo, sau đó phục hồi, đóng phiên ở/gần giá cao. Sức mạnh này không phải là kiểu hành động giá để bạn nghĩ rằng hanging man có thể là đỉnh đảo chiều. Nhưng kiểu hành động giá này chỉ ra rằng thị trường đã bắt đầu hành động bán tháo (sell off), nó đã trở nên dễ bị tấn công tiếp khi chúng ta chưa kịp đề phòng.

Tín hiệu xác nhận có thể là một khoảng trống giảm giá (giữa phần thân nến phiên hanging man với giá mở phiên kế tiếp), hoặc có thể là một phiên giảm giá với giá đóng phiên thấp hơn giá đóng phiên hanging man.

Hình 4.7 là một ví dụ minh họa vì sao những cây nến tương tự nhau có thể là giảm giá (hanging man - ngày 3/7) hoặc tăng giá (hammer - ngày 23/7), mặc dù cả hai cây nến trong ví dụ này có thân màu đen. Điều này cho thấy màu sắc của thân nến không phải là vấn đề quyết định.

Hình 4.8 cho thấy một trư­ờng hợp khác của hai mẫu hình này. Có một mẫu hình hanging man giảm giá giữa tháng tư báo hiệu kết thúc quá trình tăng giá đã bắt đầu với hammer tăng giá vào ngày 2 tháng 4. Một biến thể của hanging man hiện ra vào giữa

tháng ba. Bóng dưới của nó dài, nhưng không gấp hai lần chiều cao của thân nến. Tuy nhiên, các tiêu chuẩn khác (phần thân nến nằm ở phần trên của phạm vi giao dịch và gần như không có bóng trên) đã thể hiện. Nó cũng được xác nhận bởi một giá đóng thấp hơn ở phiên kế tiếp. Hình mẫu này mặc dù không phải là một hanging man lý tưởng, đã báo hiệu kết thúc của quá trình tăng giá bắt đầu từ một tháng trước. Biểu đồ kỹ thuật hình nến, cũng như biểu đồ hoặc kỹ thuật nhận dạng khác, đều có những nguyên tắc của nó. Như­ng đó không phải là những quy tắc cứng rắn.

Như đã trình bày ở trên, có những tiêu chuẩn nhất định làm gia tăng tầm quan trọng của hanging man và hammer. Với hanging man giữa tháng ba, bóng dưới của nó có thể không gấp hai lần chiều cao của thân để cung cấp một tín hiệu đảo chiều. Nếu bóng dưới dài hơn, mẫu hình càng hoàn hảo.

Hình 4.9 cho thấy một loạt hammer tăng giá được đánh số từ 1 tới 4 (hammer 2 vẫn được xem là một hammer mặc dù nó có bóng trên nhỏ). Điểm đáng lưu ý của biểu đồ này là tín hiệu mua được đưa ra đầu năm 1990. Mức giá thấp mới xuất hiện ở hammer 3 và 4 khi giá thấp hơn hơn cả mức giá thấp của tháng 7 tại hammer 2. Tuy nhiên, không có tiếp tục của xu hướng giảm. Hammer 3 và 4 cho thấy rằng những người đầu cơ giá lên đã nắm quyền điều khiển. Hammer 3 không phải là một hammer lý tưởng khi bóng dưới không gấp 2 lần chiều cao thân nến. Dù sao nó cũng phản ánh sự thất bại của những người đầu cơ giá xuống. Hammer 4 củng cố kết luận một sự đảo chiều ở đáy có vẻ đã xuất hiện.

Trong hình 4.10 hammer 1 và 3 là những đáy. Hammer 2 báo hiệu sự kết thúc của xu thế giảm trước đó, xu hướng giá chuyển từ giảm sang đi ngang. Hammer 4 không hiệu quả. Hammer này nói lên một điểm quan trọng về những hammer (hoặc bất kỳ mẫu hình nào mà tôi đề cập đến). Chúng cần phải được quan sát trong bối cảnh của hoạt động giá trước đó. Trong biểu đồ này, hãy xem hammer 4. Ngày hôm trước ngày hammer này, thị trường thể hiện qua một cây nến đen giảm giá rất mạnh (với a shaven head và a shaven bottom - mở phiên ở giá cao và đóng phiên ở giá thấp của phiên).

 

 

Nó thể hiện sức mạnh giảm giá cực lớn. Hammer 4 cũng xuyên qua mức hỗ trợ trước đó - ngày 24 tháng 1. Xem xét những nhân tố giảm giá đã nêu trên, nên thận trọng đợi sự xác nhận của dấu hiệu tăng giá trước khi hành động theo hammer 4. Ví dụ, một cây nến trắng có giá đóng phiên cao hơn giá đóng phiên hammer 4 có thể đã đư­ợc coi là một sự xác nhận.

Hình 4.11 là biểu đồ hình nến sử dụng giá theo từng giờ. Quan sát kỹ biểu đồ này, chúng ta có thể thấy rằng một hammer hình thành trong giờ đầu tiên của ngày 11/4. Như hammer 4 trong hình 4.10, giá giảm tạo ra khoảng trống nhưng cây nến trắng sau đó có giá đóng phiên cao hơn. Điều này là tín hiệu xác nhận đáy.

Cây nến giờ thứ 2 của ngày 12/4, mặc dù trong hình dạng như một hammer, nhưng không chính xác là một hammer. Một hammer là một mẫu hình đảo chiều ở đáy. Cây nến này cũng không phải là một hanging man, khi hanging man thường xuất hiện sau một xu hướng tăng giá. Trong tr­ường hợp này, nếu cây nến này xuất hiện gần mức giá cao của cây nến đen trước đó, thì nó đã đ­ược xem xét như một hanging man .

Hình 4.12 cho thấy một hammer đầu tháng tư, đánh dấu sự kết thúc của xu hướng giảm giá mạnh bắt đầu từ những tháng trước đó. Bóng dưới dài (gấp nhiều lần chiều cao thân nến), một thân nến nhỏ, và không có bóng trên tạo nên một hammer kinh điển.

Hình 4.13 thể hiện một hanging man kinh điển.

Trong hình 4.14 chúng ta thấy sự vận động tăng của giá, từ đầu tháng hai, kết thúc với đích đến là sự xuất hiện liên tục của 2 hanging man. Tầm quan trọng của sự xác nhận dấu hiệu giảm giá sau hanging man đ­ược phản ánh trong biểu đồ này. Một cách xác nhận dấu hiệu giảm giá là giá mở của phiên tiếp theo thấp hơn giá ở phần thân của hanging man. Lưu ý rằng sau sự xuất hiện của hanging man đầu tiên, thị trường đã mở phiên cao hơn trước đó. Tuy nhiên, sau hanging man thứ hai, thị tr­ường đã mở phiên thấp hơn giá ở phần thân của hanging man, thị trường bắt đầu đi xuống.

 

 

Hình 4.15 minh họa một thân nến đen, với giá đóng phiên thấp hơn phiên hanging man, có thể coi là cách khác của sự xác nhận dấu hiệu giảm giá. Ba cây nến số 1, 2, và 3 là một loạt hanging man. Thiếu sự xác nhận dấu hiệu giảm giá sau cây nến 1 và 2 có nghĩa là xu hướng tăng giá vẫn còn sức mạnh. Quan sát hanging man 3. Cây nến đen đi sau nó là tín hiệu xác nhận giảm giá của hanging man này.

Hình 4.16 cho thấy một sự khác thường của thị trường từ cuối 1989 đến đầu 1990. Quan sát vị trí tăng giá dừng lại. Nó dừng ở hanging man ở tuần thứ ba năm 1990. Biểu đồ này minh họa một điều là một mẫu đảo chiều xuất hiện không có nghĩa rằng giá sẽ đảo chiều, như­ chúng ta đã đề cập trong chương 3. Một chỉ báo đảo chiều ngụ ý rằng xu hư­ớng trước đó có thể chấm dứt. Điều đó chính xác với những gì xảy ra ở đây. Sau sự xuất hiện mẫu hình đảo chiều hanging man, xu hướng tăng giá trước đó chấm dứt với xu hư­ớng mới là chuyển động đi ngang của giá. Hanging man khác xuất hiện trong tháng bảy. Lần này giá nhanh chóng đảo chiều từ tăng thành giảm.

 

Hình 4.17 minh họa một mẫu hình hanging man kinh điển trong tháng năm. Nó cho thấy một thân nến rất nhỏ, không có bóng trên, và một bóng dưới dài. Thân nến đen ngày tiếp theo xác nhận hanging man này báo hiệu một thời gian giảm giá. (Lưu ý rằng hammer tăng giá từ đầu tháng tư).